بررسی و مقایسه خواص آنتی اکسیدانی، فنل های کل و فلاونوئیدهای گلبرگ زعفران (.Crocus sativus L) کاشته شده در مناطق مختلف استان لرستان

زعفران یکی از ارزشمندترین محصولات غذایی و دارویی است که از نظر کشاورزی و اقتصادی در ایران و جهان از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. امروزه عوامل مخرب محیطی باعث می‌شوند که بدن انسان نتواند با رادیکال‌های آزاد که طی عمل تنفس تولید می‌شوند مبارزه کند. در نتیجه سلول‌های بدن توسط رادیکال‌های آزاد تخریب شده و منجر به پیری زودرس و بیماری‌هایی مانند سرطان و تصلب شرائین می‌شوند. با توجه به محدود بودن کشت زعفران به چند کشور دنیا در زمینه تعیین خواص آنتی‌اکسیدانی گلبرگ زعفران تحقیقات زیادی صورت نگرفته است. این پژوهش جهت بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی ترکیبات موجود در گلبرگ‌های زعفران و تعیین مقادیر فنل‌های کل و فلاونوئیدها از مزارع کاشت زعفران استان لرستان انجام گرفت. پس از تعیین مزارع کاشت زعفران بروش سیستماتیک تصادفی از گلبرگ‌های زعفران نمونه مرکب (2 کیلوگرم گلبرگ زعفران) تهیه شد. سپس به‌منظور اندازه‌گیری و تعیین میزان خواص آنتی‌اکسیدانی، مقادیر فنل و فلاونوئیدهای کل موجود در عصاره گلبرگ زعفران به‌ترتیب از روش‌های به دام اندازی رادیکال‌های آزاد (روش DPPH)، روش فولین سیوکا و روش رنگ سنجی کلرید آلمینیوم استفاده گردید. نتایج مقایسات میانگین مقادیر IC50 موجود در گلبرگ زعفران مزارع مختلف با آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان‌داد که مقدار IC50 مزارع نورآباد و ویسیان بترتیب با مقادیر 66/1 و 4/156میکروگرم بر میلی‌لیتر دارای بیشترین وکمترین خواص آنتی‌اکسیدانی در مقایسه با سایر مزارع دارا می‌باشند. نتایج مقایسه مقادیر فنل‌ها و فلاونوئیدهای کل موجود در گلبرگ زعفران مزارع با آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان‌داد که مقدار فنل کل با 8/1098میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم عصاره هیدروالکلی مربوط به نورآباد و فلاونوئید با مقدار39/41 میلی گرم کوئرستین بر گرم عصاره هیدروالکلی مربوط به چغلوندی بیشترین مقادیر را در مقایسه با سایر مزارع به خود اختصاص دادند. نتایج مقایسه بین مقادیر IC50 به دست آمده از گلبرگ‌های زعفران مزارع مورد بررسی و BHT آنتی‌اکسیدان سنتزی و مصنوعی با آزمون حداقل اختلاف معنی‌داری (LSD) نشان‌داد که کمترین اختلاف به دست آمده متعلق به مزارع خرم آباد و چغلوندی بترتیب با مقادیر اختلاف 40/4 و 38/5 از بین سایر مزارع می‌باشد.